Goede Vrijdag 2025

Goede Vrijdag is in Nederland en België geen erkende feestdag, ook al wordt in de Nederlandse wet deze dag wel gelijkgesteld aan een algemeen erkende feestdag. Goede Vrijdag is voortgekomen uit het christelijke geloof, op deze dag wordt herdacht dat Jezus Christus werd gekruisigd en op die manier stierf voor de zonden van de mensen. In 2020 valt deze dag op vrijdag 10 april. De hierop volgende zondag 12 april is het Pasen, in Nederland eerste Paasdag, waarop wordt herdacht dat Jezus uit de dood opstond om zich bij zijn Vader de Heer te voegen.

Gebeurtenissen

Voordat je de toedracht van Goede Vrijdag kan begrijpen, moet je weten dat er een groot aantal gebeurtenissen aan vooraf zijn gegaan. Jezus Christus heeft een tijd lang volgelingen vergaard door wonderen te verrichten. Toch groeide de onvrede en de angst en de Joodse burgers en leiders keerden zich tegen hem. De onrust bleef toenemen en de stedelingen begonnen steeds meer te eisen dat Jezus vervolgd en ter dood veroordeeld moest worden. Op Witte Donderdag nuttigde Jezus zijn laatste avondmaal met zijn meest trouwe volgelingen, waarna hij werd verraden door één van hen, Judas.

Op de ochtend van Goede Vrijdag werd Jezus opgepakt en door de boze menigte naar de rechter van de stad gebracht, zijn naam was Pontius Pilatus. Jezus maakt deze tocht geboeid en met een paarse mantel om, die hem is omgedaan om deze “nepkoning” belachelijk te maken. Pontius Pilatus wil Jezus eigenlijk niet berechten en laat de menigte kiezen tussen het in vrijheid stellen van Jezus Christus of de moordenaar Barabbas. De menigte kiest voor de vrijheid van Barabbas en Jezus wordt veroordeeld tot geseling door middel van zweepslagen. De menigte vindt de straf niet genoeg en roept steeds vocaler om de kruisiging van Jezus. Pilatus geeft hier uiteindelijk aan toe om er maar vanaf te zijn.

Romeinse soldaten doen daarop Jezus opnieuw de mantel om en zetten nu ook een doornenkroon op zijn hoofd. Vervolgens moet Jezus zijn kruis dragen naar de top van de heuvel Golgotha, waar hij gekruisigd zal worden. Op de heuvel wordt hij vervolgens gekruisigd tussen twee veroordeelde moordenaars. Drie uur later wordt de aarde geheel donker tot het moment dat Jezus sterft, nog eens drie uur later. Op dat moment wordt er een aardbeving gevoeld en scheurt het doek dat voor de Jeruzalemse tempel hing doormidden.

Jezus wordt die avond van het kruis gehaald en in een grot te ruste gelegd. Er wordt vanaf een helling een zeer groot rotsblok voor de grot-opening gerold zodat er niemand in of uit kan. De zaterdag die daarop volgt wordt herdacht als Stille Zaterdag of Paaszaterdag. Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Paaszaterdag worden samen het triduum sacrum genoemd.

Die zondag daarop wordt ontdekt dat het rotsblok verplaatst is en het lichaam van Jezus niet meer in de tombe ligt. Er verschijnt een engel aan de vrouwen die dit ontdekten en die vertelt hen dat Jezus is opgestaan uit de dood. Die zondag wordt de wederopstanding van Jezus Christus herdacht als Pasen.

Betekenis en naam Goede Vrijdag

In de Bijbel wordt gesteld dat Jezus is gestorven naar ontwerp van God. God heeft uit goedheid en liefde voor de mens zijn eigen zoon geofferd om de zonden van zijn schepsels te verlossen. Daarom wordt deze dag in Nederland Goede Vrijdag genoemd. De zonde van de mens is gecreëerd door de Duivel, daarom wordt de dood van Jezus en de verlossing van de zonden ook gezien als een overwinning op de Duivel.

In het Engels wordt deze dag aangeduid als Good Friday, daarmee zijn de Nederlandse en Engelse taal de enige talen die deze dag als ‘goed’ aanduiden. In het Duits heet de dag Karfreitag wat zoveel inhoudt als ‘de vrijdag van het lijden’.

Religieuze viering
Christelijke kerken wereldwijd vieren deze dag met een kerkdienst. De kerkklokken worden op deze dag niet geluid voor aanvang van de dienst, als blijk van rouw. De diensten die op deze dag georganiseerd worden vangen normaliter aan om 15.00 ’s middags, volgens de Bijbel het moment van Jezus’ overlijden.

De protestantse kerk organiseert een zeer ingetogen mis en in Katholieke kerken wordt meestal een kruiswegstatie gelopen. Dat is een rondgang rond alle prenten in de kerk die het verhaal van Jezus’ kruisiging vertellen. In de Katholieke kerk is ook meer plaats voor vreugde en vrolijkheid, aangezien het offer van God en Jezus om de mens te verlossen van de zonden wordt gezien als een daad uit goedheid. Daarnaast is er vreugde omdat Jezus’ dood ook de overwinning op Satan betekent. Zo tonen katholieken hun dankbaarheid voor dit offer van God.

In Nederland wordt Goede Vrijdag niet gevierd. Het is vaak wel een vrije dag op het werk en op scholen, maar verder hangt er geen gebruik aan vast. Paaszondag en Paasmaandag worden door veel Nederlanders samen met familie gevierd, bijvoorbeeld met een Paasbrunch of in de avond met een (luxe) Paasdiner. Dit komt voort uit de christelijke traditie van het verbreken van de vastentijd.

In de aanloop naar Pasen zijn in winkels en supermarkten lekkernijen en versieringen te koop zoals paaseitjes, paaschocolade in de vorm van kuikentjes en hazen. Hiermee is de hedendaagse culturele traditie van Pasen ontwikkeld in de richting van het heidense lentefeest, waarbij het intreden van de lente werd gevierd.

Ontstaan Goede Vrijdag

Goede Vrijdag is een herdenkingsdag die hoort bij de aanloop naar Pasen, waarbij de wederopstanding van Jezus gevierd wordt. Het christelijke Pasen is een viering die voortkomt uit de Joodse feestdag van Pesach en het heidense lentefeest. In de Middeleeuwen is de massale viering van Pasen ingesteld om de Europese volkeren te verenigen. De feestdagen van het geloof moesten in de plaats komen van de heidense vieringen, zoals het lentefeest.

Pasen wordt dus rond dezelfde datum als Pesach en het lentefeest gevierd, maar kreeg wel een nieuwe symboliek, namelijk de dood en het offer van Jezus. Pesach is de viering van het vrij worden van slavernij en het vertrek uit Egypte van het Joodse volk. In de Bijbel staat beschreven dat Jezus en zijn volgelingen ook Pesach vierden in de aanloop naar Goede Vrijdag. In 2020 wordt Pesach gevierd van woensdag 8 april tot donderdag 16 april.

Paastijd

De Paastijd wordt ingeluid met Aswoensdag. Aswoensdag is in Nederland de eerste dag na Carnaval en is de start van een vastentijd van 40 dagen tot Pasen, de zondagen worden in deze telling niet meegeteld. Het vasten betekent dat gelovigen in deze periode alleen het hoognodige eten, om de periode van 40 dagen te eren die Jezus alleen doorbracht in de woestijn. In het zuiden van Nederland wordt hier nog losjes aan vastgehouden, kinderen krijgen in deze periode een trommeltje waarin ze gekregen snoep mogen bewaren tot Pasen.

Ook Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag vallen in de Paastijd. Paaszondag en Paasmaandag komen daarop en worden opgevolgd door Hemelvaartsdag en Pinksteren, dat 50 dagen na Pasen plaatsvindt en waarmee de Paastijd eindigt.