Vaderdag 2024

Vaderdag wordt wereldwijd gevierd om vaders in het zonnetje te zetten. Je zou kunnen zeggen dat het de tegenhanger is van moederdag. Echter, zoals het in Nederland op de derde zondag van juni wordt gevierd en in België op de tweede zondag van juni, vindt deze feestdag wereldwijd op andere data plaats en is er niet één aan gewezen dag waarop alle landen de feestdag tegelijk vieren. De aanleiding voor het ontstaan van deze feestdag is zo ook per land zeer verschillend.

Vaderdag is een feestdag ter ere van vaders over de hele wereld. Hoewel de inhoud van de dag per land en regio verschilt heeft het wereldwijd één ding gemeen: op deze dag wordt onder andere vaderschap, vaderlijke plichten en de invloed van vaders in de maatschappij geëerd en de vaderrol gevierd door de rest van het gezin.

De geschiedenis en oorsprong van Vaderdag

De oorsprong van Vaderdag ligt in 1909, wanneer het werd voor het eerst werd gevierd door Sonora Smart Dodd. Een vrouw afkomstig uit de staat Washington in Amerika, wilde graag haar vader, William Jackson Smart, eren voor wie hij was en voor wat hij door de jaren heen betekent heeft voor haar en haar familie. William Jackson Smart was namelijk een oorlogsveteraan en vocht destijds mee in de Amerikaanse Burgeroorlog. Als veteraan kreeg hij het echter nog extra voor zijn kiezen. Na de geboorte van hun zesde kind overleed zijn vrouw namelijk in het kraambed. Een zeer verdrietige gebeurtenis die de kracht en doorzettingsvermogen van William door de jaren heen extra zichtbaar maakte voor het gezin. Nadat Anna Jarvis het jaar ervoor Moederdag introduceerde om moeders te eren, kon Sonora niet achterblijven: er moest en zou een dag komen om vaders over de hele wereld te eren om hun kracht, doorzettingsvermogen en betekenis van vaderschap te eren en te vieren.

Vaderdag erkend als officiële feestdag

Dat besluit leidde tot de introductie van de eerste Vaderdag in de geschiedenis op 19 juni 1910 in Spokane (Washington). De feestdag won door de jaren heen aan populariteit, maar was niet direct een doorslaggevend succes en werd dan ook niet direct officieel aangenomen als nationale feestdag. Vanaf 1924 werd de viering van Vaderdag gesteund door toenmalige president Calvin Coolidge. Het Amerikaanse congres wilde het echter nog niet officieel doorvoeren als feestdag, omdat ze de aandacht op deze manier niet op mannen wilden vestigen. Het duurde nog door 1972 voordat Vaderdag een officiële feestdag werd. De feestdag werd in 1972 door president Richard Nixon erkend en geïntroduceerd als officiële feestdag in Amerika.

Vaderdag als religieuze feestdag

Wereldwijd zijn er per regio en land diverse aanleidingen om Vaderdag te vieren. In sommige landen via initiatief van een burger naar aanleiding van het idee van Sonora Smart Dodd of in sommige landen juist naar aanleiding van religie. In Duitsland en Zwitserland wordt Vaderdag bijvoorbeeld op Hemelvaartsdag gevierd: dit is de dag waarop Jezus naar de hemel ging en zich weer bij zijn vader voegde. Daarnaast wordt door sommige landen de feestdag Sint Jozef aangeduid als Vaderdag, omdat Sint Jozef de voedstervader was van Jezus.

Introductie van Vaderdag in Nederland

De introductie van Vaderdag in Nederland was in 1937. Destijds werd de feestdag in oktober gevierd. Zo’n tien jaar later in 1948 werd Vaderdag verplaatst van oktober naar de derde zondag van juni. De Nederlandse Bond van Herenmodedetaillisten sprak af dat de dag verschoven zou worden naar de zesde maand van het jaar. Zij vonden namelijk dat de feestdag in oktober te dichtbij de feestdagen van december, Sinterklaas en Kerst, zou liggen. De ligging midden in het jaar en dichterbij Moederdag, in mei en juni, was wat hen betreft een betere timing om deze speciale feestdag voor vaders te vieren.

Tradities en gebruiken van Vaderdag

Een traditie van Vaderdag in Nederland is het ontbijt op bed. In alle vroegte gaan kinderen ’s ochtends aan de slag om een lekker ontbijt op te kunnen dienen bij hun vader op bed. Vaders mogen uitslapen en worden verrast met een heerlijk vers eitje, jus d’orange of broodjes. Naast een heerlijke start van de dag in de vorm van een uitgebreid ontbijt, worden er dan ook vaak een aantal cadeaus gegeven om de vader flink in het zonnetje te zetten. Ze worden op deze manier bedankt voor wat ze afgelopen jaar weer betekent en gedaan hebben voor hun gezin.

Kleine kinderen maken vaak op de opvang of op school een tekening of knutselwerkje dat ze op de dag geven aan hun vader. Naar mate ze groter worden verschuift het creatieve cadeau idee naar een fysiek cadeautje. Typische Vaderdag cadeaus zijn bijvoorbeeld overhemden, stropdassen, sokken, gadgets, verzorgingsproducten, parfum, scheerapparaten, elektronica, sportaccessoires of lectuur. De laatste jaren hebben gepersonaliseerde cadeaus daarnaast een groot terrein gewonnen. Hierbij kan je denken aan zakfles met naam of mok met foto en de titel “beste papa van de wereld”.

Daarnaast worden andere vaders, zoals de opa’s, in de familie die dag bezocht door middel van een familiebezoek en worden vaders vrijgesteld van huishoudelijke taken. Ze hoeven die dag niks te doen in huis! Kinderen vangen deze taken als cadeau maar al te graag op en wassen bijvoorbeeld de auto, halen een boodschapje of doen iets anders om hun vader te ontlasten en extra in het zonnetje te zetten. De dag wordt echt gezien als een verwendag, waarop de vader mag bepalen wat er bijvoorbeeld wordt gegeten en wordt gedaan aan activiteiten op zo’n dag. De commercie van Vaderdag maakt de opties eindeloos om vaders in de watten te leggen.

Feestdag voor vaders

Vaderdag is de feestdag waarop mannen met een vaderrol in het zonnetje worden gezet. Het gaat hier niet alleen om (biologische) vaders, maar eigenlijk om alle mannen met een inspirerende vaderrol en die als vader voor iemand zorgt. Denkende aan ooms, stiefvaders en grootvaders die door kinderen en naasten op deze speciale dag in het jaar eens extra verwend worden.