Lente-Equinox 2025

De denkbeeldige as, waarom de aarde in 24 uur een omwenteling maakt, loopt door de noord- en de zuidpool. Deze as staat een beetje schuin ten opzichte van het vlak waarin de aarde om de zon draait. Op het noordelijk halfrond staat in de winter de pool van de zon af, in de zomer staat deze juist naar de zon toe.

Deze kanteling van de aarde ten opzichte van de zon zorgt bij ons voor de vier seizoenen. Het is ook de reden dat in de winter de nachten langer zijn en in de zomer de nachten korter zijn. De kortste dag wordt ook wel midwinter genoemd en valt op het noordelijk halfrond jaarlijks op of rond 21 december. De langste dag, midzomer, valt op of rond 21 juni. Deze dagen worden ook wel zonnewendes genoemd.Tussen de zonnewendes bevindt zich de equinox, ook wel nachtevening genoemd. Deze naam duidt erop dat de dag en de nacht op deze dag ongeveer even lang duren.

Tijdens de lente-equinox gaat de zon door het lentepunt. Dit is een punt waar de evenaar de ecliptica (het vlak waarin de aarde om de zon draait) kruist. Wanneer dit precies plaatsvindt varieert jaarlijks enigszins. Daardoor kan de lente-equinox plaatsvinden tussen 18 en 22 maart. De komende jaren valt de lente-equinox op 20 maart. Op het zuidelijk halfrond is dan juist de herfst-equinox, de zomer is daar dan voorbij en de dagen worden steeds korter.

Bouwkunde en de zonnestand

Aan een aantal historische bouwwerken is te zien dat er al geruime tijd betekenis wordt gehecht aan de stand van de zon. Het is niet altijd op te maken of dit uitsluitend is om de datum te bepalen of dat er ook een culturele of spirituele betekenis aan werd verbonden. Waarschijnlijk het bekendste voorbeeld in Europa is Stonehenge. Dit is een cirkel van enorme, recht opstaande stenen in het zuiden van Engeland. Stonehenge is in fasen gebouwd, de eerste stenen zijn ongeveer 3000 jaar voor gewone tijd opgericht. Er zijn aanwijzingen dat daarvoor op dezelfde locatie een monument was met houten palen. Het is onduidelijk waar Stonehenge precies voor werd gebruikt, wel hebben opgravingen laten zien dat er een as loopt die aansluit op de zomerzonnewende.Hoewel Stonehenge dus niet zozeer op de lente-equinox is gericht, zijn er wel degelijk gebouwen waarbij dit wel het geval is. Een voorbeeld dat van een bouwwerk dat ook binnen Europa ligt, zijn de Mnajdra tempels op Malta. Deze tempels zijn ongeveer 3500 jaar voor gewone tijd gebouwd. Ook hier is niet helemaal te achterhalen waarvoor de gebouwen precies zijn gebruikt, ze zijn waarschijnlijk onderdeel geweest van een veel groter complex van bouwwerken. De laagst gelegen tempel is waarschijnlijk een gebouw geweest dat werd gebruikt om de datum te bepalen; door de afmetingen lijkt het precies afgestemd op de equinoxen en zonnewendes. Tijdens te lente-equinox schijnt de zon tijdens zonsopkomst precies door de ingang van deze tempel naar binnen waardoor er licht valt op een klein altaar dat binnen staat.

Buiten Europa zijn eveneens bouwwerken te vinden die op een zonnewende of de equinox zijn afgestemd. Een voorbeeld is El Castillo in Mexico. Dit is een tempel in de vorm van een trappenpiramide en is rond 1000 gewone tijd is gebouwd. Precies rondom de lente- en de herfst-equinox is hier een bijzonder schouwspel zichtbaar. Op deze dagen valt het licht zo op het bouwwerk dat het lijkt alsof een enorme slang de trap afkomt. Ook hier is niet met zekerheid vast te stellen dat het de bedoeling was van de bouwers, maar het feit dat dit verschijnsel juist op deze data zichtbaar is, is in ieder geval opmerkelijk te noemen.

Viering van de lente-equinox

In het wicca geloof is de viering van de lente-equinox nog steeds zeer gebruikelijk. Wicca staat dicht bij de “heidense” tradities waarin veel belang wordt gehecht aan de stand van de zon en de maan. Verwonderlijk is dat niet, omdat dit de hemellichamen zijn die duidelijk een directe invloed op het leven op aarde hebben. De stand van de zon en de maan ten opzichte van de aarde bepalen immers dag en nacht, de seizoenen en de getijden. Bij de beoefening van wicca wordt daarom aandacht besteed aan de volle maan door middel van zogeheten esbatvieringen. Wat betreft de stand van de zon, worden vier momenten in het jaar gevierd: de lente-equinox, midzomer, de herfst-equinox en midwinter.

De viering van de lente-equinox wordt in wicca ook wel Ostara genoemd. Beda, de kroniekschrijver in de 8ste eeuw dacht dat deze naam verwees naar een Eostre, de Germaanse Godin van de lente. Hiervoor is echter geen sluitend bewijs gevonden. Tijdens Ostara werd de terugkeer van de lente gevierd: de dagen worden warmer, de aarde wordt weer vruchtbaar. Het wordt gezien als een dag van balans. Een evenwicht tussen midwinter en midzomer, waarbij de dagen en de nachten ruwweg even lang zijn.

Symbolen van de lente

Symbolen die bij de viering gebruikt worden zijn eieren, bloemen en hazen. De symbolen passen goed bij de lente. Eieren zijn een symbool voor de terugkerende vruchtbaarheid en bloemen ontluiken in de lente. Normaal gesproken zijn hazen weinig zichtbaar, omdat ze vooral in de nacht tevoorschijn komen. Echter rond de lente-equinox worden jonge haasjes geboren en wordt er voor een tweede keer gepaard, waardoor de hazen ineens veel vaker overdag zichtbaar zijn.

Pasen

Het is niet toevallig dat de viering van Pasen overeenkomsten vertoont met Ostara. Bijvoorbeeld het Engelse Easter en het Duitse Ostern is van Ostara afgeleid. Ook symbolen zoals paaseieren en de paashaas, komen nog voort uit het “heidense” Ostara. Tijdens te kerstening (het christelijk worden) van Germaanse en Keltische gebieden, is een vermenging opgetreden van elementen uit de al bestaande tradities en de daarin gebruikte symboliek met de christelijke viering. Een beoefenaar van wicca zal tijdens Ostara door middel van rituelen aandacht geven aan bijvoorbeeld de zonsopkomst, de terugkerende warmte en de vruchtbaarheid van de bodem. Dit kan bijvoorbeeld zelf wat te zaaien, door blootsvoets in de natuur te zijn, bloemen op een altaar te zetten, enzovoort. Daarnaast zijn er tijdens de lente-equinox “heidense” bijeenkomsten om deze te vieren. Een bekend voorbeeld is de viering die plaatsvindt in Stonehenge. Normaal gesproken is Stonehenge beperkt open voor publiek, maar tijdens Ostara kunnen bezoekers al voor zonsopkomst bijeenkomen. Bij deze viering staat men samen in een cirkel terwijl de zon opkomt. Er wordt ook gezongen en een siroop van onder andere paardenbloesem gedronken.