Offerfeest

Het Offerfeest is het belangrijkste feest op de Islamitische kalender. Het wordt in de hele wereld gevierd door Moslims. Andere namen voor het Offerfeest zijn Feest van Ibrahim, Slachtfeest, Schapenfeest of Eid al-Adha.

Wanneer is het Offerfeest?

De Islamitische feesten zijn volgens onze Westerse kalender elk jaar op een andere datum. Dit komt, omdat de Islamitische kalender een maankalender is en de Westerse kalender een zonnekalender. Ook telt het Islamitische jaar 354 dagen in plaats van 365 dagen. Het Offerfeest is elk jaar ongeveer tien dagen eerder dan het jaar daarvoor. Het vindt plaats in de maand Dhul-Hijjah. Dit is de laatste van de twaalf maanden van de Islamitische kalender. Het Offerfeest vindt plaats op de tiende dag van die maand. Over de precieze datum is elk jaar discussie. De methode om het begin van elke maanmaand vast te stellen verschilt. Dit gebeurt door het waarnemen van de maansikkel met het blote oog. Hier is iedereen het over eens, maar het gaat om de vraag of Moslims over de hele wereld zelf deze maan moeten kunnen zien of dat het gaat om de eerste waarneming van de nieuwe maan ergens op de wereld.

Wat is het Offerfeest?

Het Offerfeest is één van de twee eid-feesten in de Islam. Eid is Arabisch en betekent ‘een dag die vaak terugkomt’. Het Suikerfeest is het eerste Eid-feest in het jaar. Dit wordt het kleine feest genoemd. Het kondigt het einde van de Ramadan aan, de vastenmaand. Ongeveer tien weken na het Suikerfeest is het Offerfeest, het grote feest. Het Offerfeest kent zijn oorsprong in de Koran. Het verhaal komt ook voor in de Christelijke Bijbel en de Joodse Thora. De profeet Ibrahim, of Abraham in de Bijbel, werd in een droom gevraagd om Ismaël, zijn zoon, te offeren aan Allah. Zo kon Ibrahim laten zien dat hij gelovig en trouw was. Op het moment, dat Ibrahim zijn zoon wilde doodsteken, verscheen er een engel die zei dat hij in plaats van Ismaël een schaap mocht offeren. Jaarlijks slachten Moslims nu tijdens het Offerfeest een dier en offeren dit om het offer van Ibrahim te herdenken.

Religieuze gewoonten

Het Offerfeest kent verschillende religieuze gewoonten. Voorafgaand aan het Offerfeest vindt de Hadj plaats en bij het Offerfeest zelf wordt een dier geofferd.

Hadj

Als je Moslim bent, moet je één keer in je leven op bedevaart naar Mekka. Deze bedevaart heet de Hadj. De tocht duurt vijf dagen en eindigt op de eerste dag van het Offerfeest. Het is een hoogtepunt in het leven van elke Moslim. Voordat bedevaartgangers vertrekken zijn er bijeenkomsten in de eigen moskee en wordt er uitgebreid afscheid van hen genomen onder muzikale begeleiding. Jaarlijks bezoeken miljoenen pelgrims Mekka. Binnen de Islam is de Hadj één van de vijf zuilen of verplichtingen van de Islam. Alleen als je ziek bent of geen geld hebt, hoef je niet op bedevaart. De bedevaart brengt Moslims van over de hele wereld samen, hun zonden worden gereinigd en het brengt ze dichter bij Allah. De pelgrims dragen witte kleding, de Ihram. Dit staat symbool voor gelijkheid en bescheidenheid. Rituelen die tijdens de Hadj plaatsvinden zijn ondermeer een spirituele wassing en een rituele steniging van de duivel. Als afsluiting van de bedevaart lopen de pelgrims in Mekka zeven keer om de Ka’aba, het heilige gebouw van de Moslims. In dit gebouw ligt een heilige steen die daar door de profeet Mohammed zou zijn neergelegd.

Bezoek aan de moskee

Op de eerste dag van het drie dagen durende Offerfeest wordt in de moskee gestart met een extra gezamenlijk gebed. Daarna houdt de imam een preek. Vervolgens worden de offerdieren geslacht.

Brengen van een offer

Kamelen, schapen, geiten of koeien zijn de dieren die geofferd mogen worden. Er zijn strikte regels voor het slachten. Degene die het dier slacht, moet tijdens het slachten in de richting van Mekka staan. Dit is ook de richting waarin Moslims bidden. Het dier moet snel gedood worden door het doorsnijden van de keel. Ook moet de naam van Allah genoemd worden bij het slachten. Het vlees wordt vervolgens in drie stukken verdeeld. Een derde deel is voor de familie, een derde deel voor vrienden, buren of bezoek en het laatste deel voor de armen. Het Offerfeest is ook een dag waarop bezoeken worden afgelegd om de offers uit te delen. Met het schenken van het vlees wordt baraka geschonken, de zegening van Allah. Op sommige plekken wordt gedacht, dat het aanraken van de huid van het geofferde dier zieken geneest.
In veel Islamitische landen worden schapen of koeien op straat geslacht en is de hele gemeenschap rondom de moskee de hele dag bezig met het slachten en het verdelen van het vlees. In niet-Islamitische landen laten mensen een dier slachten. Ook is het mogelijk om geld over te maken aan een stichting die aan mensen in arme landen vlees geeft. Het geld dat wordt overgemaakt, moet gelijk zijn aan de prijs van het dier dat geofferd wordt in het land waar het geld naar toe gaat. In Nederland zijn er strenge regels voor onverdoofd, of onbedwelmd slachten. In principe mag dit niet, maar als dit gebeurt vanuit Joodse of Islamitische overwegingen geldt hier een uitzondering op. Dit rituele slachten mag alleen in erkende slachthuizen en er moet een dierenarts bij aanwezig zijn. Als het dier na veertig seconden nog bij kennis is, moet het wel verdoofd worden.

Erkende feestdag

Het Offerfeest is in Islamitische landen een erkende feestdag. Scholen en bedrijven zijn dan dicht. In Nederland is het Offerfeest geen erkende feestdag. Wel nemen veel Moslims, als dit mogelijk is, een dag vrij en vragen ze toestemming voor een vrije dag voor hun schoolgaande kinderen. Iedereen kleedt zich mooi aan en gaat bij elkaar op bezoek. Het is naast een religieuze dag een dag van samenzijn en samen eten. Als men zelf een dier geofferd heeft, wordt een deel van dit vlees ook opgegeten tijdens het Offerfeest.