Sinterklaas 2024

Als het in het najaar eerder donker wordt op de avond dan beginnen vele kinderharten sneller te kloppen. Volwassen Nederlanders hebben vaak mooie jeugdherinneringen aan de laatste weken van het jaar. Net als de rest van de wereld vieren wij ook Kerstmis en de jaarwisseling, maar een andere feestdag kennen ze aan de andere kant van de wereld niet. De derde zaterdag van november vaart de goedheiligman met zijn stoomboot weer aan in een plaats in Nederland. Ieder jaar wisselt de plek waar de beste man na bijna een jaar weer voet op Nederlandse bodem neerzet. In 2019 had Amersfoort een primeur toen hij en zijn Pieten voor het eerst met de trein het land binnen reden.

Zenuwachtig voor de Sint

Op school maak je als kind de spannendste dagen mee in de drie weken per jaar dat Sinterklaas vanuit Spanje naar ons land is gekomen. Vol verwachting gaat het hart bij het schoen zetten, liedjes zingen, maar vooral als de Sint je sportclub of school bezoekt. Stiekem genieten de ouders even zo goed van het gezang, de pepernoten en de gezellige sfeer in de huizen en op de straten. De goedheiligman en deze tijd van het jaar horen voor altijd bij elkaar. De oudere kinderen laten hun creativiteit zien door surprises in elkaar te knutselen. Iedereen doet zijn best, maar het draait er vooral om dat je de moeite neemt om voor de ander iets moois in elkaar te zetten.

Een oer-Hollandse traditie

De kleintjes tellen dagen voor de aankomst van de het vrolijke gezelschap al af tot de grote dag. Ze volgen het nieuws op de televisie of maken zich klaar voor de intocht in hun eigen woonplaats. Burgemeesters doen hun uiterste best om alle bezoeken zo veel mogelijk volgens plan te laten verlopen. Al kunnen zelfs zij niet voorkomen dat er toch weleens iets mis gaat. Een sleutel die kwijt raakt, een Piet die verdwaalt of een onverwacht vervoersmiddel in plaats van het trouwe paard. Maar het Sinterklaasfeest zou het Sinterklaasfeest niet zijn als alles ieder jaar goed komt voor 5 december.

Ster op het witte doek

Makers van films en televisieprogramma’s schakelen een hele rij bekende Nederlands in voor hun producties. In de bioscoop beleeft de goedlachse hoofdpersoon vanaf oktober al de meest bijzondere avonturen met zijn bonte aanhang. Ze brengen de kinderen al helemaal in de stemming voor als de stoomboot inderdaad aanvaart. Ondertussen houden ze het gevoel vast door alles op televisie in de weken van zijn verblijf. Rond zijn verjaardag lijkt Sinterklaas zich overal tegelijk op te houden. Zo druk als hij het heeft in die dagen, zo snel is hij daarna alweer vertrokken. Met zijn Pieten vaart hij weer terug naar Spanje, op naar het volgende jaar waarin hij de reis weer maakt.

Schoen zetten onder openhaard

Bij dalende temperaturen buiten kruipen mensen binnen knus tegen elkaar aan. Wie een kachel heeft in huis plaats daar volgens afspraak met de kindervriend zijn schoen. De volgende ochtend vinden de kinderen dan stiften, snoepgoed of misschien wel een cadeau van hun verlanglijstjes. Andersom doen ze hun best om zo mooi mogelijk te zingen bij het schoen zetten. Ze hopen dat een Piet op het dak of wie weet Sinterklaas persoonlijk hun stemmen hoort. Of ze stoppen een wortel in hun schoen voor het hongerige paard dat de hele nacht in weer en wind zijn baasje door het land brengt. Zelf maakt de Sint er geen geheim van dat hij graag tekeningen van de kinderen krijgt.

Minder streng dan vroeger

Het hele jaar door houdt de geliefde man in zijn grote boek bij hoe de kinderen zich gedragen. Hij schrijft het op als ze lief zijn geweest, maar ook als ze de fout in zijn gegaan. Met zijn sterke geheugen ontgaat hem niets en kent hij indrukwekkend veel namen. In vroegere tijden wilde Piet nog weleens eens een pak slaag uitdelen met de roe aan stoute kinderen. Onderhand weet iedereen dat het niet meer van deze tijd is om de roe uit te delen. Samen met opa’s en oma’s en juffen en meesters maakt het hele land er gezellige dagen van in aanloop naar de decembermaand.

Een lach voor volwassenen

Komieken in het land weten wel raad met de feestelijkheden die zich vooral op de kinderen richten. Vele cabaretiers en acteurs hielpen de Pieten al een handje door als hulppiet op te treden. De gelijkenissen tussen de grappenmakers en de helpers van Sinterklaas zijn soms groot. Ook treden ze als zichzelf op in een quiz op televisie of radio vol met weetjes over de jarige Goedheiligman en opnieuw met bekende gasten. Ouders zullen de gezichten herkennen zodra ze voorbij zappen op de zender. Behalve voor kinderen zien we het thema Sinterklaas terugkeren in romantische films voor de volwassen doelgroep.

Op je eigen manier vieren

Alle Nederlanders gaan in hun stijl met het Sinterklaasfeest om. Gezinnen met jonge kinderen vieren over het algemeen het heerlijk avondje uitgebreid met elkaar. Wie weinig heeft met het hele feest laat het rustig aan zich voorbij gaan. Een andere familie komt alleen even bij elkaar voor een praatje, een spelletje en een hapje eten. Het maken van een surprise vraagt nou eenmaal om tijd voor een knutselwerk en een gedicht. Als je toch origineel wil zijn dan kan dat bijvoorbeeld in de keuken. Speciaal voor het Sinterklaasfeest worden de meest smakelijke cup cakes gebakken met pepernoten of marsepein.

Precisie strooien voor gevorderden

Het Sinterklaasjournaal houdt iedereen op de hoogte van de laatste ontwikkelingen rondom de intocht van Sinterklaas, zijn verblijf in Nederland en Pakjesavond. Zonder werk in de keuken verzorgen de Pieten soms toch voor een smakelijke verrassing. Ze strooien de pepernoten exact in de eerste voorletters van de kindernamen: precisie strooien. Langs een andere weg geef je bijvoorbeeld ook een avontuurlijke draai aan het geheel. De kinderen staan vast te springen om met vragen de locaties van hun pakjes te ontdekken.

Aftellen tot Pakjesavond

Vele families en vrienden brengen 5 december of de laatste zondag ervoor met elkaar door. Tegenwoordig komt het ook voor dat groepen rond half december Sinterklaas en Kerstmis in één keer vieren. Maar de meeste kinderen weten maar al te goed wat de verjaardag van Sinterklaas betekent. Op deze dag pakt hij vaak meer uit met zijn cadeaus dan de voorgaande weken in de schoenen. Een mok met chocolademelk, de eerste letter van je naam als chocoladeletter en kruidnoten maken het heerlijk avondje compleet. Maar voor Sinterklaas zit zijn taak er dan nog niet op. Waar veel kinderen niet bij stilstaan, is dat hij vanaf 6 december zijn werk vervolgt in België.

De toekomst van het feest

In tegenstelling tot Nederland hebben onze Zuiderburen wel een vaste datum waarop het Sinterklaasfeest van start gaat. Bij ons vaart de stoomboot meestal aan op de derde zaterdag van november. Vele ouders en grootouders staan met hun kinderen te kijken om de kindervrienden te ontvangen. De laatste jaren is er veel te doen over het uiterlijk van de Pieten. Traditiegetrouw zijn ze donker van huidskleur, hebben ze krullend haar en dragen ze gouden oorbellen. Steeds meer stemmen gaan op dat deze kenmerken niet meer van deze tijd zouden zijn. De discussie zorgde voor veel verdeling tussen voorstanders en tegenstanders. Hier en daar is verandering te zien bij de helpers van Sinterklaas, als het maar het gezellige kinderfeest blijft zoals we het kennen.