Winterzonnewende 2024 | kortste dag van het jaar

De winterzonnewende viert de geboorte van een nieuw zonnejaar en het begin van de winter. De zonnewende viert onder andere de aangeboren creatieve krachten van de natuur.

Moeder Aarde ademt en het land stijgt en daalt zachtjes op haar betoverende ritme. Haar zachte inademing vertraagt echter door de aanraking van de kou. Roodbruine tinten verschijnen, bladeren vallen van de bomen, het regent vaker, nachten worden kouder, want de winter komt eraan. De aanwezigheid van de zon is afgenomen om de kortste dag en de langste nacht te brengen.

Een veelbelovende gebeurtenis

De midwinter is nabij en de kortste aanwezigheid van de zon zal over het hele land worden gemarkeerd en gevierd. De heilige gebeurtenis van de winterzonnewende bezingt de hoop dat het pad van de zon spoedig sterk zal worden; dat het leven opnieuw zal uitbarsten en weer zal bloeien. Het weerspiegelt een oude wijsheid van enorm geloof en vreugde in de grote krachten van de natuur en goddelijkheid. Heldere, kleurrijke kaarsen en vreugdevuren zullen de hele nacht branden om de wedergeboorte van het licht in te luiden nadat deze tijd van duisternis voorbij is.

De winterzonnewende staat bekend als een kleine sabbat in de heidense kalender en wordt elk jaar gevierd tussen 20 en 23 juni (zuidelijk halfrond) en 20 en 23 december (noordelijk halfrond). De winterzonnewende voorspelt een veelbelovende gebeurtenis: het viert de geboorte van het nieuwe zonnejaar en het begin van de winter. Het erkent dat vanaf deze dag de dagen opnieuw in lengte zullen toenemen en dat de groei van nieuw leven zal worden verzekerd. In de komende maanden zullen de gezaaide zaden door de verduisterde aarde breken en energie halen uit de levensondersteunende stralen van de zon.

De oude en wereldwijd gevierde riten die de winterzonnewende bijwoonden, symboliseren de aangeboren creatieve krachten van de natuur die in deze tijd van het jaar net onder de oppervlakte liggen. Dit festival van innerlijke vernieuwing geeft blijk van potentieel en suggereert dat we vaak de zaden van ons leven zaaien voordat we de uitkomst zien. De winterzonnewende biedt een prachtige gelegenheid om samen te komen met vrienden of tijd alleen door te brengen en even de tijd te nemen om te heroriënteren; om dromen te verwezenlijken voor de lente; om na te denken over de zaden die we in ons hart en de gezegende aarde planten; om na te denken en dankbaar te zijn voor alles wat we hebben. Hoewel de winter een diepgaand effect heeft op de natuur, wordt de innerlijke reis van de mens op dezelfde manier rustiger en vertraagd naarmate de energie van het seizoen zelfreflectie ondersteunt.

Heilige kennis van het leven

Aardse religie, of het heidendom, heeft zijn wortels in de verre oudheid. De cyclus van de zon en zijn effecten op de aarde zijn de prachtige synergie waarop dit oude geloofssysteem is gebaseerd; Vader Zon streelt Moeder Aarde in een oeroude hemeldans, op magische wijze wevend in alle mensen die deelnemen.

Zonder wetenschap om de mysteries van de wereld om hen heen te verklaren, kwamen veel oorspronkelijke inheemse stammen over de hele wereld tot vergelijkbare overtuigingen. De Kelten, Amerikaanse Indianen, Perzen, Afrikaanse stammen en Bon-stammen in Tibet wisten allemaal dat overleven gebaseerd was op het begrijpen van de levenscycli. Het land, de regen, de dieren, het plantenleven, de warme zon en de koude winter werden allemaal vereerd omdat ze allemaal een essentiële rol speelden in het hele plan.

Moeder Aarde bezat de heilige kennis van het leven, en door het ritme van haar patronen en de dagelijkse cyclus van de zon te observeren, leerden mensen leven in harmonie met de krachten van de natuur.

In de prehistorie zorgde de winter voor extreem zware omstandigheden en mensen vonden basisonderhoud in opgeslagen voedsel en alles waar op gejaagd kon worden. Het afnemende zonlicht riep de angst op dat de zon volledig zou verdwijnen en alles in eeuwige duisternis en extreme kou zou achterlaten. Vanaf de Zonnewende, terwijl de uren van de zon in kracht en duur toenamen, werd het op handen zijnde einde van de kou en de komst van de zegeningen van het leven en het voedsel gevierd. Uit deze relatief grove redenering werd het begrip gevormd van de cyclische aard van het leven.

Vroege grottekeningen over de hele wereld geven de overgangen van de zon door het jaar weer en er wordt getheoretiseerd dat veel oude en heilige plaatsen werden gebouwd ter ere van de winterzonnewende als een scharnierpunt in het jaar. Dat wil zeggen, de geboorte van de nieuwe zon. Een bekend voorbeeld is Stonehenge in Zuid-Engeland. Dit fenomeen is echter niet uniek voor Engeland, met de piramides van Gizeh en andere oude locaties over de hele wereld die ook verband houden met deze hemelse reis. In veel opzichten benadrukt het een prachtige verbinding tussen de hele mensheid: op een gegeven moment hebben we allemaal onze hoofden naar de hemel gekeerd en daar boodschappen van hoop en verlichting gevonden.

Erfenis van de Ouden

Oude wijsheid bezag onze plaats in de wereld met ontzag en eerbied, en het eren van de zonnewendes was een van de vroegste vieringen van de beschaafde wereld. De zonnewende is bekend onder verschillende namen, waaronder het heidense “Yule”, de Mesopotamische “Sacaea”, de Romeinse “Saturnalia” en het oude Griekse “festival van Kronos”. Het is duidelijk dat de naleving van deze kosmische mijlpaal door veel vroege beschavingen hoog werd gewaardeerd.

Yule, of Jul, komt van een Angelsaksisch woord dat “wiel” betekent. De term “heidens” is afgeleid van het Romeinse woord “paganus”, wat zich vertaalt als landbewoner, of mensen die de natuur en de aarde als heilig beschouwen. Dit op de natuur gebaseerde geloofssysteem is het idee dat alles – dieren, planten, mensen en het land – in cycli door het leven reist, in een eeuwig patroon van lente, zomer, herfst en winter. Levendige, rijke beelden zijn de erfenis van de riten en rituelen die in de heidense cultuur zijn ingebed. De nadering van midwinter is een geweldige tijd om deze rituelen uit het verleden te omarmen, wetende dat de boodschappen van dankbaarheid, gratie en viering nog steeds relevant en zinvol zijn.

Veel tradities van oude culturen en geloofssystemen worden tegenwoordig omarmd, omdat ze soortgelijke boodschappen van waarheid en vrede inspireren. Het moderne heidendom gedijt en put uit de diepten van zijn oude wijsheid. Zoals met alles, voegt de tijd echter zijn stempel toe, zijn eigen unieke perspectief. Dit geldt voor het huidige heidendom. Aangeprezen als neo-paganisme, omvat de traditie van riten ter ere van de aarde en haar cycli nu een oproep om de voogdij over deze overvloedige wereld waarin we leven te omarmen. En door onze eigen kleine kringen te eren, kunnen we onze stem toevoegen aan zowel gemeenschaps- als mondiale milieukwesties. We kunnen dit op veel manieren doen: bijvoorbeeld door brieven te schrijven aan beleidsmakers of simpelweg de geest van een evenwichtige en gevoede aarde in onze gebeden te herinneren.

Winterzonnewende tradities

De rituelen die verband houden met de winterzonnewende houden nauw verband met de tradities van Kerstmis. In feite zijn zelfs hun doeleinden vergelijkbaar. Dat wil zeggen, vreugde in de geboorte van de Zoon van God (Christus) of de wedergeboorte van de zon (nieuw zonnejaar). Op het noordelijk halfrond vallen deze datums binnen enkele dagen na elkaar. Historici hebben gepostuleerd dat veel van de tradities van de winterzonnewende door de vroege kerk verweven waren met kerstvieringen als een middel om haar religieuze riten te seculariseren.

Winterzonnewende en Kerstmis delen soortgelijke berichten van nieuwe hoop en dankbaarheid voor alles wat het afgelopen jaar is bereikt en ontvangen. Beide omvatten mensen die samenkomen om te vieren met eten, wijn, vrolijkheid en warmte bij het haardvuur. Evenzo resoneert de denneboom die gewoonlijk met Kerstmis wordt geassocieerd, met de groenblijvende boom als onderdeel van de Yule-viering. De groenblijvende boom bij de winterzonnewende is een geliefd symbool van het leven dat zegevierend de duisternis en de kou van de winter ontkent.